EnglishNằm ở phía Tây nam nước Pháp, cách Paris 500 dặm, độ cao 60m so với mực nước biển với nhiệt độ trung bình 20,3 độ C, với lượng mưa TB 850mm/ năm và số giờ nắng TB hơn 2 000 giờ/ năm, là mảnh đất vô cùng thích hợp để các giống nho phát triển và làm ra nhiều chai rượu vang đặc biệt ngon và mắc nhất Thế giới. Bordeaux được xem là cái nôi và là thành phố công nghiệp sản xuất rượu vang lớn nhất Thế giới.
Bordeaux – Bản tình ca nghìn năm giữa đất trời, nho và rượu
Bordeaux – cái tên vang lên như một lời mời gọi của sự tinh tế và sang trọng – không chỉ khiến thế giới mê đắm bởi những ly rượu đỏ sóng sánh hay những tòa lâu đài cổ kính phủ đầy dây leo, mà còn bởi một dòng lịch sử chảy suốt hơn 2.000 năm, gắn liền với nho, đất và bàn tay con người.
Khởi đầu từ bước chân La Mã
Lịch sử của Bordeaux bắt đầu từ khi những người La Mã cổ đại lần đầu đặt chân đến vùng đất nằm bên bờ sông Garonne. Nhìn thấy nơi đây có khí hậu ôn hòa, đất đai phì nhiêu – một món quà từ thiên nhiên – họ bắt đầu trồng nho và chắt chiu từng giọt rượu đầu tiên. Ban đầu, nho có thể được vận chuyển từ Tây Ban Nha – đặc biệt là vùng Rioja – nhưng rất nhanh chóng, chính Bordeaux đã trở thành mảnh đất nho vững chãi, tự thân sinh ra hương vị đặc trưng của mình.
Không chỉ thiên nhiên ưu đãi, Bordeaux còn sở hữu một lợi thế lớn: nằm sát dòng sông Gironde – con đường dẫn rượu thẳng ra Đại Tây Dương, đưa danh tiếng của nó vượt qua biển lớn.
Khi tình yêu hoàng tộc mở lối thương mại
Vào năm 1152, câu chuyện tình yêu giữa Eleanor xứ Aquitaine và vị vua tương lai của nước Anh – Henry Plantagenet – đã trở thành bước ngoặt cho Bordeaux. Tại đám cưới hoàng gia ấy, rượu vang Bordeaux được rót đầy ly – tượng trưng cho sự kết nối thiêng liêng giữa hai vùng đất.
Khi Henry lên ngôi và trở thành Vua Henry II, mối quan hệ giữa Bordeaux và Anh càng thêm khăng khít. Không bao lâu sau, Bordeaux trở thành một trong những thành phố thương mại sôi động nhất châu Âu, đặc biệt là với rượu vang.
Bàn tay cải tạo của người Hà Lan
Thế kỷ 17, người Hà Lan – những thương nhân và kỹ sư tài ba – đã đặt thêm một viên gạch nền móng cho sự phát triển vượt bậc của Bordeaux. Nhận ra rằng vùng đất Médoc tiềm năng đang bị che phủ bởi đầm lầy và nước ngập, họ đã bắt tay vào công cuộc cải tạo quy mô lớn.
Kỹ sư Jan Adriaasz Leeghwater, một cái tên xứng đáng được ghi nhớ, là người đứng sau công trình vĩ đại này. Bằng hệ thống đê và trạm bơm thông minh, ông biến vùng đất bùn lầy thành những thửa ruộng nho bạt ngàn – nền tảng cho những vườn nho lừng danh ngày nay.
Thật kỳ diệu, những kênh dẫn nước, những phương pháp thoát nước được người Hà Lan thiết kế ngày ấy – vẫn còn được sử dụng đến tận hôm nay, âm thầm bảo vệ vùng đất rượu vang như những người gác cổng tận tụy.
Khi tên gọi bắt đầu kể chuyện
Ban đầu, mọi chai rượu đều chỉ đơn giản được gắn mác “Bordeaux”. Nhưng đến cuối thế kỷ 17, những tên gọi cụ thể dần được khai sinh: Pauillac, Margaux, Saint-Émilion… Mỗi cái tên mang theo một hương vị, một câu chuyện, một linh hồn riêng biệt, giúp người sành rượu có thể tìm đến đúng “tri âm” của mình.
Từ bùn lầy hóa thành đất thiêng, từ tình yêu hoàng gia đến bàn tay kỹ sư, Bordeaux là minh chứng sống động cho việc thiên nhiên và con người có thể cùng nhau tạo nên phép màu – và phép màu ấy, chảy trong từng giọt rượu sóng sánh đỏ tía, ngát hương qua từng thế kỷ.
Phân loại rượu vang Bordeaux năm 1855 diễn ra
Có những thời khắc trong lịch sử không đơn thuần chỉ là cột mốc – mà là dấu ấn vĩnh hằng. Năm 1855, nước Pháp mở cửa đón chào thế giới tại Triển lãm Quốc tế Paris, nơi tôn vinh những gì tinh hoa nhất của nhân loại. Và cũng chính tại thời khắc ấy, rượu vang Bordeaux được trao cho một bản tuyên ngôn bất tử – Hệ thống phân loại 1855 (Classification de 1855).
Hoàng đế Napoléon III, với niềm kiêu hãnh về văn hóa và nghệ thuật nước nhà, đã yêu cầu: “Hãy mang đến đây những chai rượu Bordeaux tốt nhất – những viên ngọc của nước Pháp.”
Nhưng làm sao để chọn trong hàng trăm château (lâu đài) với vô số chai vang tuyệt hảo? Giải pháp tưởng chừng đơn giản mà vô cùng tinh tế: xếp hạng theo giá bán trung bình trên thị trường – yếu tố phản ánh rõ nhất sự tin yêu của giới mộ điệu suốt nhiều năm.
Và rồi, Hệ thống phân loại 1855 ra đời – phân chia rượu vang đỏ vùng Médoc (và một vài từ Graves) thành 5 cấp bậc:
- Premier Cru – Đệ nhất hạng
- Deuxième Cru – Đệ nhị hạng
- Troisième Cru – Đệ tam hạng
- Quatrième Cru – Đệ tứ hạng
- Cinquième Cru – Đệ ngũ hạng
Riêng dòng vang ngọt Sauternes & Barsac, cũng có bảng phân loại riêng, nơi Château d’Yquem – viên kim cương duy nhất – được trao danh hiệu Premier Cru Supérieur.
👑 Ngũ Đại Danh Chốn – Những vì sao bất tử
Năm 1855 đã gọi tên 4 huyền thoại Premier Cru:
- Château Lafite Rothschild – quý phái, sâu lắng
- Château Latour – mạnh mẽ, đầy quyền lực
- Château Margaux – tinh tế, gợi cảm
- Château Haut-Brion – cổ điển, thanh lịch
Và sau gần một thế kỷ chờ đợi, vào năm 1973, Château Mouton Rothschild được nâng lên Premier Cru – khép lại một hành trình dài khẳng định vị thế bất diệt.
🌿 Tượng đài không phai
Điều kỳ diệu nhất: gần 170 năm trôi qua, hệ thống phân loại này gần như không thay đổi. Dù thế giới đổi thay, Bordeaux vẫn giữ được hồn cốt và phẩm chất nguyên sơ. Những cái tên trong bảng xếp hạng 1855 vẫn là ước mơ trong tim người yêu vang, là ngọn hải đăng dẫn lối cho những ai đang tìm kiếm sự tuyệt mỹ trong từng giọt rượu.
Hệ thống phân loại 1855 không chỉ là thước đo chất lượng – mà là khát vọng vươn tới sự hoàn hảo, là dấu ấn nghệ thuật của đất, trời và con người Bordeaux. Đó là nơi rượu vang không chỉ để uống – mà để chiêm ngưỡng, để kể chuyện, để đi vào ký ức nhân loại như một di sản sống mãi cùng thời gian.
